Jak mądrze chwalić dziecko?
Chwalenie dzieci jest ważnym elementem wychowania. Sprzyja budowaniu poczucia własnej wartości, zadowolenia z siebie. Wpływa pozytywnie na motywację dziecka do nauki, wykonywania obowiązków domowych czy przestrzegania norm społecznych i etycznych. Na dłuższą metę jest zdecydowanie skuteczniejsze niż stosowanie kar i nie powoduje przykrych emocji, z którymi dziecku czasem trudno sobie poradzić.
Niestety nadal dużo łatwiej przychodzi nam wyłapywanie i podkreślanie tego, co nasze dziecko zrobiło niepoprawnie lub wbrew naszym oczekiwaniom. Chwalenie dziecka nie jest zakorzenione w naszej kulturze. Kiedy coś nam się udaje, to uznajemy to za normę.
Po pierwsze należy uzmysłowić sobie, że dziecko jest w procesie uczenia się. Gdy podejmuje próbę zrobienia czegoś, to nie jest to normą, ale często wyzwaniem, a nawet dużym stresem. Dostrzegając jego starania i zaangażowanie sprawiamy, że kolejną próbę podejmie chętniej i dużo pewniej, a tym samym szybciej dotrze do wybranego celu i będzie miało większą satysfakcję z sukcesu. Chociażby dlatego chwalenie jest takie ważne.
Pochwały i zachęty:
- pomagają dziecku w kształtowaniu samooceny
- dodają wiary we własne możliwości
- pomagają lepiej radzić sobie z problemami
- dają poczucie bezpieczeństwa
Sposób w jaki chwalimy, nie jest obojętny. Źle sformułowana pochwała może rodzić w dziecku różnego rodzaju napięcia, może prowokować niewłaściwe zachowania (np. pychę, nierealny obraz samego siebie). Nie każda pochwała jest dobra, nie każda powoduje zamierzony skutek. Często natomiast wywołuje: mieszane uczucia, niechęć do osoby chwalącej, rozżalenie, zniechęcenie, lekceważenie, porównywanie się z innymi, niechęć do działania, rywalizację czy poczucie niesprawiedliwości.
Jak chwalić dziecko?
1.Nie kłam (nie chodzi o punktowanie co się nam nie podoba, możemy to pominąć, skupiamy się na tym, co dziecku wyszło lepiej)
2.Bądź konkretny i dostosuj pochwałę do wieku dziecka.
3.Podkreślaj postępy dziecka w danej dziedzinie, ale nie na zasadzie porównań z poprzednimi gorszymi pracami, bo stracisz na autentyczności. Unikaj słów: „no w końcu”, „nareszcie”, „tyle czekałem”.
4.Bądź pozytywny, unikaj ukrytej krytyki. Opisuj to, co widzisz, swoje uczucia z tym związane i odnieś się do dziecka, na przykład podkreślając, że jesteś dumny, a nawet lepiej- że dziecko może być dumne z siebie.
5.Udzielając pochwały, skup się na dziecku. Odłóż telefon, odwróć wzrok od telewizora. Jeśli dziecko zainwestowało dużo czasu podkreśl to.
To nieprawda, że są dzieci, których nie ma za co chwalić. W każdym można dostrzec coś dobrego- trzeba tylko chcieć dostrzec. Każdy z nas może nauczyć się dostrzegać dobro w drugim człowieku.
Opracowała: Jolanta Łukaszuk
